Mutilatuak, elbarriak eta gaixoak

(URRESTARAZU PARADA, Ion: Altza durante la guerra civil española. AHM, 2020, pp. 71-76)

AMAT IRIBARREN, Segismundo. 1918ko soldadualdikoa. 1938ko otsailaren 9an sartu zen Frantzian, Bartzelonatik. Altzako 1. Konpainia Gorriaren borrokalari ohia. Elosun (Araba) zauritu zuten 1936ko abenduaren 21ean, eta El Sition (Bilbo) ospitaleratu zuten. Erabateko ezgaitzat deklaratua. Giltzadura erradiokubitalaren ankilosia eta erradiazio karpianoaren osatu gabea du ezkerreko aldean, gerra-ekintzagatik. Beste dokumentazio batean aipatzen da lanerako zailtasunak dituela, ez dagoela diruz lagunduta, diagnostikoari % 20ko baliaezintasuna gehitzeaz gain. Beste dokumentu batek honako hau gaineratzen du: % 50 h. A. F. ezkerreko besoan. Paralisi erradiala. Ikusi Frantziako kontzentrazio-esparruetan barneratutako pertsonen zerrenda.

APAOLAZA ECHEVARRÍA, Sebastián. 24 urte. Altzan jaioa. Jornalaria. Ezkongabea. JSUko kidea. Iparraldetik dator. 1935. urtearen soldadualdikoa. 23. Batailoia, metrailadoreen taldea. 1937ko otsailaren 25ean Asturiasko frontean zauritutakoa. Bartzelonako Auzitegi Mediko Militarrak erabateko ezgaitzat jo du. Pairatzen du: eskuineko izterreko anputazioa batez besteko herenean.

ARRILLAGA, Ángela. Altzan jaioa. 38 urte. Bizibideak: 750 libera hilean. Azterketa normala igaro du Angel de Guirreche doktorearen ginekologia-kontsultan

ARTOLA, Luis. 19 urte. Altzan jaioa. La Roseraien ospitaleratua. Ohiko kontsulta egin zuen. Kontsulta kopurua: 1. Luis de Aztorki otorrinolaringologoak artatua. Bada bigarren kontsulta bat ere, Luis Arriolaren izena duena (pertsona bera?), Asteropia akomodatiboa eta astigmia a diagnostikatua, Luis López de Abadía oftalmologoak artatua.

ARZAC OLAIZOLA, Matías. 20 años. Altzan jaioa. Gozogilea. Ezkongabea. UGTko afiliatua. Iparraldetik etorria. 1938ko soldadualdikoa. Brigadako soldadua, 8. Batailoia, 3. Konapinia. Euzkadiko Armada. 1936ko azaroaren 2an zauritu zuten San Pedro de Norako frontean (Asturias). Bartzelonako Auzitegi Mediko Militarrak erabateko ezgaitzat jo du eskumuturreko nerbio kubikoko kitzikaezintasun elektrikoa duelako.

ERQUICIA, Vicente. Altzan jaioa. 31 urte. La Roseraien ospitaleratua. Kontsulta pasatzen du, eta ezkerreko esternokleidomastoideoaren kontrakturaren ondoriozko tortikolisa diagnostikatzen zaio. Gonzalo de Aranguren zirujauak operatuko du 1939ko uztailaren 12an. Geroago, bigarren kontsulta bat egin zioten, zirujau berarekin, eskuin aldeko esternokleidomastoideoaren kontraktura pasmodikoa zuelako. Ebakuntza 1939ko abuztuaren 21ean egin zioten.

FERRERO DOMINGO, Baltasar. 24 urte. Altzan jaioa. Ile-apaintzailea. Ezkongabea. UGTko afiliatua. Iparraldetik etorria. 1934ko soldadualdikoa. 3. Batailoia, Euzkadiko Armadaren metrailadoren 3. konpainia. Elorrioko frontean zauritu zuten 1937ko maiatzaren 2an. Bartzelonako Auzitegi Mediko Militarrak erabateko ezgaitzat jo du. Biriketako Fimia aktiboa du

GALARDI ECHEVESTE, Juan Ignacio. Iparraldetik etorria. 1934kosoldadualdikoa. Celta Batailoiko gudulari ohia. Otxandianoko frontean zauritu zuten 1937ko apirilaren 1ean. Bartzelonako Auzitegi mediko Militarrak erabateko ezgaitzat jo du. Eskuin eskuko Atrofia dauka. Kontzentrazio-esparruetatik igaro ondoren, La Roseraie ospitalera eraman zuten 1939ko ekainaren 18an. Hiru kontsulta mediko egin zituen Nicolas Ochandiano odontologoarekin, eta txantxarra sendatu zitzaion. 1939ko abenduaren 1ean Ilbarritzeko mutilatuen egoitzan sartu zen eta 1940ko urtarrilaren 31n baja eman zioten Baionako Blanpignongo Poudreriera lanera joateagatik. Ikusi Frantziako kontzentrazio-esparruetan barneratutako pertsonen zerrenda.

GONZÁLEZ RODRÍGUEZ, Fabriciano. 46 urte. Altzan jaioa. Alderdi Komunistako kidea. La Roseraien ospitaleratua. Kontsulta pasatuko du, Roman Pereiro medikuntza orokorreko espezialistak artatuko du, eta sukar-erreumatismo akutua diagnostikatuko diote. Ilbarritzeko mutilatuen egoitzan sartu zuten 1939ko uztailaren 15ean, eta urte bereko abuztuaren 18an irten zen. Ikusi Frantziako kontzentrazio-esparruetan barneratutako pertsonen zerrenda.

URQUIJO ANDUAGA, Jaime. 36 urte. Altzan jaioa 1908ko uztailaren 11n eta Errenteriako bizilaguna. Ezkonduta dago eta 5 seme-alaba ditu. Ribadesellatik (Asturias) dator, eta 1938ko irailaren 31n sartu zen Frantzian. 11. Dibisioko kapitain laguntzailea Etxanon (Zornotza) zauritu zen maiatzaren amaieran. Zornotzako Ospitalean eta Frantziako Leremboure klinikan ospitaleratzen dute. Eskuineko birikaren beheko lobuluan txertatutako metraila dauka, aldizkako erreflexu mingarrien abiapuntua.

VAREA, María Pilar. 22 urte. Altzan jaioa. Inolako bizibiderik gabe. Luis de Asterki otorrinolaringologoarekin kontsulta bat egin zuen, eta otitis sub-akutua diagnostikatu zioten.

ZAPIRAIN GOICOECHEA, Antonio. 39 urte. Altzan jaioa 1902ko apirilaren 29an eta Errenteriako bizilaguna. Ezkonduta dago eta bi seme-alaba ditu. Galdaragilea. Santanderretik etorri eta Frantzian sartu zen 1937ko abuztuaren 19an. Sarjentua 50. Dibisioan, San Andres Batailoian, 1. Konpainia, 1. Sekzioa. Zauritu egin zuten Kalamuan, Eibarren, 1936ko abenduaren 27an. Durangon, Gernikan, Bilboko San Luisen eta La Roseraien ospitaleratua. Ezkerreko besaurrearen anputazioa du. Ilbarritzeko egoitza, Bidart. Kontsulta ere pasako da, Luis de Aztorki otorrinolaringologoak artatua, Hipertrofia amigdalak eta landaretzak diagnostikatuz. 1939ko uztailaren 11n operatuko dute. Ondoren, bigarren kontsulta bat egingo zuen, “Normaltzat” jotzen zena, eta Ignacio de Garaycorta dermatologoak artatuko zuen. Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Segurantzaren onuraduntzat jotzen duen dokumentu bat ere badago.

sortze data: 2020-12-03 / eguneratze data: 2021-02-02